Monety okolicznościowe 2 złote (III RP)

Okolicznościowe monety o nominale 2 złote (również GN, NG, golden nordic, nordic gold, nordyckie złoto) – monety okolicznościowe emitowane przez Narodowy Bank Polski od 1995 roku. Monety te bite są stemplem zwykłym i mają status monet obiegowych, są więc prawnym środkiem płatniczym w Polsce. W pierwszym roku numizmaty bite były w miedzioniklu (CuNi). Od roku 1996 emitent zmienił materiał na stop Nordic Gold (CuAl5Zn5Sn1) używany do dziś. Są kontynuacją przeddenominacyjnych nominałów 20000 zł, które w wyniku denominacji zostały zastąpione aktualnym nominałem – 2 złote. W maju 2014 roku planowane jest zakończenie emisji monet o nominale 2 złote i zastąpienie ich bilonem okolicznościowym o nominale 5 złotych.
Monety okolicznościowe emitowane są z okazji obecnych, jak i przeszłych wydarzeń, wybitnych osobistości, polskich miast, województw czy zabytków kultury materialnej. Dotychczas okolicznościowe monety dwuzłotowe wydane zostały w 16 seriach: Dzieje Złotego, Herby województw, Historia Jazdy Polskiej, Historia polskiej muzyki rozrywkowej, Historyczne Miasta Polski, Miasta w Polsce, Polska droga do wolności, Polscy Malarze XIX/XX wieku, Polscy Podróżnicy i Badacze, Polski Rok Obrzędowy, Poczet królów i książąt polskich, Polskie Kluby Piłkarskie, Polskie okręty, Wielkie Bitwy, Zabytki Kultury Materialnej w Polsce/Zabytki Rzeczypospolitej (dawniej Zamki i Pałace w Polsce), Zwierzęta Świata, a także o tematach indywidualnych.
Do 5 grudnia 2013 roku wyemitowano 256 różnych motywów monet dwuzłotowych

Informacje ogólne:

Głównym projektantem awersów dwuzłotowych monet okolicznościowych jest Ewa Tyc-Karpińska. Awersy numizmatów Rok 2000 – przełom tysiącleci oraz 10 lat Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy zaprojektował Robert Kotowicz, natomiast awersy monet serii Herby województw – Urszula Walerzak. Projektanci rewersów zestawieni są w tabel

 

 

Monety miedzioniklowe

Miedzioniklowe monety okolicznościowe o nominale 2 złote bito tylko w 1995 roku^[5].

• Średnica: 29,5 mm
• Waga: 10,8 g
• Stop: miedzionikiel
• Rant: ząbkowany/gładki

Monety ze stopu nordic gold

Monety okolicznościowe o nominale 2 złote z tego stopu bite są od roku 1996^[5]. Pierwszą była moneta z wizerunkiem Zygmunta II Augusta^[6].

• Średnica: 27 mm
• Waga: 8,15 g
• Stop: nordic gold
• Rant:
  • od roku 1996 do 1998 oraz dwie pierwsze monety z roku 1999 posiadały rant gładki.
  • od trzeciej monety w roku 1999 do końca 2000 roku monety posiadały napis "NARODOWY BANK POLSKI".
  • od roku 2001 monety posiadają ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.

Wyjątki

Rok 2000 – przełom tysiącleci

• Waga: 8,31 g
• Stop: moneta bimetaliczna, pierścień: nordic gold, środek: miedzionikiel

10 lat Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

• Waga: 7,74 g
• Moneta jako jedyna ma otwór

50-lecie Programu 3 Polskiego Radia

• Kształt kwiat hiszpański

 

 

 

NUMIZMATYKA- (z gr. νομισματική) – nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym. W ostatnich latach coraz częściej za dział numizmatyki uważana jest polityka monetarna (zwalczanie przestępczości monetarnej, polityka emisyjna, obieg pieniądza, jako wyraz świadomych działań emitenta). Pochodzenie słowa numizmatyka nie jest do końca jasne - nie wiadomo, czy pochodzi od łacińskiego nummus, czy też od greckiego nomisma. Numizmatyka ma swoje początki w XIV wieku, rozwinęła się w okresie renesansu. Największe w Polsce zbiory monet i medali znajdują się w muzeach narodowych w Warszawie i w Krakowie.

 
Terminy szczególnie przydatne w numizmatyce średniowiecznej:

• gatunek monety - zwykle obejmuje numizmaty o tych samych, bądź podobnych cechach metrologicznych - wadze, próbie (np. denar, grosz, talar, drachma)
• typ monety - obejmuje numizmaty opatrzone tym samym wyobrażeniem, z reguły zamyka się w jednej emisji
• odmiany monety - istnieją w obrębie typów, obejmują monety wybite tą samą parą stempli
• próba - zawartość czystego kruszcu w monecie
• renovatio monetae - stosowana już we wczesnym średniowieczu wymiana monety na nową na warunkach korzystnych dla pana menniczego
• pan menniczy - zleceniodawca emisji.

Nauki poboczne

Egzonumia - nauka zajmująca się obiektami podobnymi do monet, lecz nie będących oficjalnymi środkami płatniczymi, takimi jak wszelkiego rodzaju żetony, czy medale.
Notafilia - nauka zajmująca się badaniem papierowych znaków pieniężnych i banknotów. Znaczny rozwój nastąpił w latach 20., gdy zaczęto emitować niemieckie serie notgeldów. Kiedy notafilia została wydzielona jako oddzielna gałąź w 1970, zaczęto wydawać specjalistycznie katalogi i opracowania banknotów.
Skrypofilistyka - nowa, rozpowszechniająca się w Europie od 1975 r. forma kolekcjonowania akcji i obligacji oraz innych giełdowych papierów wartościowych.